Στην φτωχότερη χώρα της Ευρώπης και στην χώρα που δεν υπάρχει

Το πρωί της 17ης Αυγούστου είχε έρθει η ώρα να φύγω (προσωρινά) από την Ρουμανία και να πάω στην Μολδαβία. Αφήνοντας πίσω μου το Ρουμανικό τελωνείο όπου ο τελωνειακός με ρώτησε στα ελληνικά: "τί πας να κάνεις στο Κισινάου", διέβην τον Προύθο ποταμό προς τα ανατολικά για να μπω στην Μολδαβία. Η αλήθεια είναι ότι δεν τον διέβην πολύ γρήγορα διότι οι Μολδαβοί είχαν κατεβασμένη την μπάρα κι έμεινα πάνω στην γέφυρα κανένα μισάωρο. Αλλά και όταν σηκώθηκε η μπάρα η υποδοχή στην νέα χώρα δεν ήταν πολύ θερμή αφού ένα από τα κοπρόσκυλα του τελωνείου μου επιτέθηκε την ώρα που οδηγούσα και μου δάγκωσε την μπότα. Ευτυχώς είναι χοντροκομένη και δεν μπήκαν τα δόντια παραμέσα. Είναι η τέταρτη φορά που με δαγκώνει σκύλος εν κινήσει στην μηχανή.  Ήταν τα πρώτα σύνορα που διέσχισα που δεν είχε ανταλλακτήριο για να κάνεις τοπικό νόμισμα (λέι Μολδαβίας σε αναλογία 1 ευρώ=19 λέι περίπου). Πριν ξεκινήσω αυτό το ταξίδι είχα δει ορισμένα επεισόδια από μιά σειρά ντοκυμαντέρ της ΕΡΤ3 που λέγεται Balkan Express. Θυμάμαι ότι σ' ένα επεισόδιο για την Μολδαβία μία Μολδαβή έλεγε: "Έχουμε το 4ο γρηγορότερο ίντερνετ στον κόσμο με ταχύτητες σαν της Ιαπωνίας(!!!!!), έχουμε τους χειρότερους δρόμους στον κόσμο κι έχουμε τα ακριβότερα αυτοκίνητα". Την σκεφτόμουν συνεχώς διότι με το που πέρασα τα σύνορα ο δρόμος ήταν από τους χειρότερους που έχω δει. Έχω την εντύπωση ότι δεν έχουν συντηρηθεί από τότε που η χώρα κέρδισε την ανεξαρτησία της από την Σοβιετική Ένωση. Σε κάποιο σημείο μάλιστα ο δρόμος που οδηγεί από τα σύνορα στην πρωτεύουσα ήταν πλακόστρωτος. Αυτό κράτησε για 40χλμ περίπου. Στην Μολδαβία μπήκα από τον νότο της χώρας αν και το google μου πρότεινε να μπω από πιο βόρεια. Ο λόγος που το έκανα αυτό ήταν διότι ήθελα να περάσω από την αυτόνομη περιοχή της Γκαγκαουζίας.

Οι Γκαγκαούζοι, αν και δεν είναι γνωστή η καταγωγή τους, είναι τουρκόφωνοι αλλά Χριστιανοί Ορθόδοξοι και σε κάθε Ρωσο-Τουρκικό πόλεμο υποστήριζαν τους Ρώσους γι αυτό και οι Οθωμανοί δεν τους άφηναν σε χλωρό κλαρί. Στην εκπομπή της ΕΡΤ3 ελέχθη ότι είναι φιλικοί προς την Ελλάδα.

Ίσως λόγω θρησκείας, ίσως διότι η Μολδαβία ήταν μέρος της Ρωσία και της Σοβιετικής Ένωσης για πολλά χρόνια, πολλοί απ' αυτούς έγιναν Ρωσόφωνοι. Εγώ, για να είμαι ειλικρινής, όλες οι επιγραφές που είδα και όλες οι ομιλίες που άκουσα στο βενζινάδικο που έκανα διάλειμμα ήταν ή ρουμανικά ή ρωσικά. Δεν είδα ή άκουσα πουθενά τούρκικα.

Η επίσημη γλώσσα της Μολδαβίας από το 91 και μετά είναι τα μολδαβικά. Πρακτικά είναι ρουμανικά αλλά τα ονομάζουν μολδαβικά για να μην θίγονται οι μειονότητες (τελικά στην σύγχρονη ζωή οι μειονότητες έχουν επιβληθεί στις πλειονότητες). Εμένα μου φάνηκε όμως ότι ακόμα και στο Κισινάου οι περισσότεροι μιλούν ρώσικα, ακόμα και νέα παιδιά, ενώ με τον φακό ψάχνεις κάποιον να μιλάει αγγλικά.

40 χλμ πριν φτάσω στο Κισινάου ο δρόμος, αν και με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση, έγινε πάλι χάλια. Η μηχανή χοροπήδαγε σαν κατσίκι κι εγώ ήμουν την περισσότερη ώρα όρθιος αφήνοντας την ν' ανεβοκατεβαίνει ανάμεσα στα πόδια μου. Έτσι εξουθενωμένος έφτασα στον ξενώνα που είχα κλείσει. Θα έλεγα ότι βρήκα κάποιαν για να κάνω check-in αλλά η πραγματικότητα είναι ότι μάλλον με βρήκε αυτή διότι ήθελε να πληρωθεί. Αυτή μιλούσε μόνον ρουμανικά και ρωσικά και άντε τώρα να συνεννοηθείς. Τελικά με σπαστά ιταλικά και οι δύο κάτι συνεννοηθήκαμε.

Το απόγευμα βγήκα μια βόλτα να δω την πόλη την οποία ο οδηγός Lonely Planet την περιγράφει ως πολύ ζωντανή. Εγώ εκείνη την ώρα την είδα νεκρή. Ελάχιστοι κυκλοφορούσαν. Έκανα μια βόλτα λοιπόν στο πάρκο του Στεφάνου του Μέγα τ' οποίο είχε κάποια μικρά περίπτερα με τραπεζάκια όπου ο κόσμος έπινε τον καφέ του.

Και καταιωνιστήρες για να δροσίζονται οι θαμώνες

Λίγο πιο δίπλα είχε ένα ωραίο συντριβάνι...

... κι εκεί γινόταν ένα Κυριακάτικο απογευματινό πάρτυ. Ένας dj έβαζε μουσική και κάποια γερόντια μεγαλύτεροι από μένα χόρευαν στους ρυθμούς.

Εκεί στο πάρκο κάθησα για να φάω σ' ένα πολύ ωραίο μαγαζί το οποίο εκτός από φαγητό και ποτό παρείχε και ναργιλέ. Έτσι μετά από λίγη ώρα είχε ντουμανιάσει ο ντουνιάς αφού άντρες και γυναίκες ρούφαγαν τον ναργιλέ τους. Πάντως εμένα μου φαινόταν αστείο να τραβάνε μια γουλιά από Aperol Spritz και μια τζούρα από ναργιλέ. Κατά τις 10 που έφυγα από το μαγαζί διαπίστωσα ότι γινόταν χαμός στην πόλη. Όλος ο κόσμος ήταν έξω. Μικροί και μεγάλοι, νέοι, γέροι και παιδιά. Τελικά είχε δίκαιο ο Lonely Planet.

Και λίγα λόγια για την χώρα, που δανείζομαι από την Wikipedia. Το 1349 ιδρύεται το ανεξάρτητο πριγκηπάτο της Μολδαβίας σημαντικότερος ηγεμόνας του οποίου ήταν ο Στέφανος ο Μέγας ο οποίος πολέμησε σε πολυάριθμες μάχες ενάντια στις εισβολές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά το 1512 το πριγκιπάτο αναγκάστηκε να υποταχθεί στους Οθωμανούς και παρέμεινε έτσι για 300 χρόνια. Το 1812 προσαρτήθηκε από την Ρωσία με τ' όνομα Βεσσαραβία. Στα τέλη του Α' ΠΠ, το 1918 η Βεσσαραβία κήρυξε την ανεξαρτησία της από την Ρωσία κι ενώθηκε με την Ρουμανία. Το 1940 με το σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότωφ κατελήφθη από τους Σοβιετικούς αλλά επειδή η Ρουμανία συμμάχησε με τον άξονα επανήλθε στην Ρουμανία με την επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα και την επίθεση των Γερμανών στην Ρωσία. Το 1944 με την προέλαση του κόκκινου στρατού ανακατελήφθη από τους Σοβιετικούς και κατοχυρώθηκε σ' αυτούς με την συνθήκη ειρήνης το 1947 αφού οι Ρουμάνοι ήταν με τους χαμένους. Τα χρόνια της Σοβιετίας λοιπόν έγινε προσπάθεια εκρωσισμού της Μολδαβίας επιβάλλοντας χρήση του κυριλλικού αλφαβήτου και στην ρουμανική γλώσσα. Το 1991 με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης η Μολδαβία κήρυξε την ανεξαρτησία της και γινόντουσαν σκέψεις για ένωση με την Ρουμανία. Η περιοχή της Μολδαβίας ανατολικά του Δνείστερου ποταμού λέγεται Υπερδνειστερία κι επειδή μεγάλο μέρος του πληθυσμού που είναι Ρώσοι και Ουκρανοί φοβόντουσαν την ένωση με την Ρουμανία, που δεν ήθελαν, ανακήρυξαν δική τους ανεξαρτησία. Ξεκίνησαν μάχες οι οποίες έληξαν με την επέμβαση της 14ης Ρωσικής Στρατιάς. Έκτοτε η κατάσταση έχει παγώσει εκεί με τους Υπερδνειστέριους να θεωρούν εαυτούς ανεξάρτητους, ακόμα κι αν δεν τους έχει αναγνωρίσει κανένα κράτος (νομίζω ούτε η Ρωσία) και τους Μολδαβούς να θεωρούν την περιοχή μέρος της Μολδαβίας.

Αφού λοιπόν βρέθηκα στην γειτονιά δεν έχασα ευκαρία να επισκεφθώ και αυτήν την χώρα που επίσημα δεν υπάρχει. Το πρωί της Δευτέρας 18 Αυγ λοιπόν, πήγα μέχρι την κεντρική αγορά του Κισινάου βρήκα το τοπικό ΚΤΕΛ και πληρώνοντας 3ευρώ έβγαλα εισιτήριο για την Τιρασπόλ, πρωτεύουσα της Υπερδνειστερίας. Το Τιρασπόλ βγαίνει από την λέξη "Τύρας" που είναι η αρχαιοελληνική ονομασία του Δνείστερου ποταμού και την λέξη "πόλις" βέβαια. Το λεωφορείο ήταν ένα minibus απ' αυτά που στην Τουρκία λένε Dolmus και ξεκίνησε από το Κισινάου πλήρες. Αυτό δεν απέτρεψε τον οδηγό να παίρνει και όρθιους στις στάσεις για το ταξίδι της μιάμισης ώρας. 

Διέβην λοιπόν τον Δνείστερο ποταμό...

... και όσο αργή ήταν η είσοδος στην Μολδαβία μιά μέρα πριν, τόσο γρήγορη ήταν η είσοδος στην Υπερδνειστερία. Σαν γραμμή παραγωγής, από την μία πόρτα μπαίναμε, από την άλλη βγαίναμε έχοντας ένα χαρτάκι με τα στοιχεία μας το οποίο έπρεπε να παραδώσουμε κατά την έξοδο από την "χώρα".

Πριν πάω στην Υπερδνειστερία είχα ακούσει ότι είναι σαν ένα ταξίδι στον χρόνο, σαν να γυρνάς στην εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Δεν θα συμφωνήσω καθόλου μ' αυτό. Υπάρχουν βέβαια απομεινάρια του Σοβιετισμού ξεκινώντας από την σημαία όπου υπάρχει το σφυροδρέπανο στην πάνω αριστερά γωνία...

Και όπως εμείς έχουμε μαζί με την εθνική σημαία και την σημαία της ΕΕ αυτοί έχουν την σημαία της Ρωσίας

...μέχρι τις αφίσες με τα κρουασάν στην αρχή της ανάρτησης, ή αυτές με τον Γκαγκάριν...

... ή τις διαφημίσεις καινούργιων αυτοκινήτων Βόλγα...

Λες να είναι ηλεκτρικό; Δεν βλέπω πρίζα.

... αφού τα σοβιετικά Μόσκοβιτς έχουν παλιώσει.

Ή ίσως κτίρια Σοβιετικού τύπου.

Αλλά υπάρχουν και καταστάσεις όπως το παρακάτω καφέ που κάθισα που είχε καπουτσίνο και κρουασάν...

... την Τράπεζα...

... ή αυτήν.

Κατεβαίνοντας από το λεωφορείο πήρα την ...

... διότι θεώρησα ότι με τέτοιο όνομα θα είναι η κεντρικότερη οδός της πόλης. Έπεσα έξω όμως. Η κεντρικότερη οδός της πόλης ήταν η 25ης Οκτωβρίου (της επανάστασης φαντάζομαι).
Πέρασα από την πρώην έδρα του τοπικού Σοβιέτ όπου την κατάσταση επιβλέπει ο Βλαντιμίρ (όχι ο Πούτιν, ο άλλος, ο καλός)...

... και τώρα είναι το δημαρχείο της πόλης και πήγα στο Μνημείο της Δόξας όπου τιμώνται οι νεκροί από τους πολέμους όπως αυτός του 92 για την απόσχιση από την Μολδαβία.

Όλο το μνημείο είναι από γρανίτη κι έχει εικόνες σαν αυτήν όπου η μητέρα (ή η σύζυγος) αποχαιρετά τον στρατιώτη που φεύγει για το μέτωπο.

Εκεί επίσης υπάρχει και κάτι σαν το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη με χαρακτηριστικό το κόκκινο αστέρι πάνω στο κράνος του πεσμένου σημαιοφόρου.

Υπάρχει και ένα σοβιετικό άρμα μάχης Τ-34.

Και όλα αυτά τα παρατηρεί από απέναντι με βλοσυρό βλέμμα ο ...

Δυστυχώς όλη η πόλη είναι γεμάτη καλώδια και δεν μπορείς να τα κόψεις

ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΝΩΘΕΙΤΕ

Τελικά η μόνη στιγμή που ενωθήκαν οι προλετάριοι (αν όχι όλου του κόσμου, της ανατολικής Ευρώπης τουλάχιστον) ήταν για να ρίξουν το καθεστώς που υποτίθεται ότι τους εκπροσωπούσε

Λίγο πιο κάτω υπάρχει κι ένα άγαλμα της Μεγάλης Αικατερίνης. Τον Μεγάλο Πέτρο έχουν αφήσει απ' έξω.

Η "χώρα" έχει δικό της νόμισμα, το (τί άλλο;) ρούβλι Υπερδνειστερίας το οποίο είναι και το μοναδικό που μπορείς να πληρώσεις εκεί. Δεν δέχονται τίποτα άλλο. Δέχονται κάρτες αλλά μόνον τις δικές τους. Φαντάζομαι ότι εφ όσον δεν έχουν αναγνωριστεί από κανένα κράτος το τραπεζικό σύστημα τους δεν συνεργάζεται με το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα. Και βέβαια αυτό το ρούβλι δεν το παίρνει κανείς και πουθενά. Μόνον οι οδηγοί των dolmus. Αγγλικά δεν μπορούσα να μιλήσω με κανέναν. Μόνον λίγο πριν την επιστροφή μού έπιασε την κουβέντα ένας νεαρός ο οποίος, όπως μου είπε, είχε μάθει αγγλικά στο σχολείο αλλά δεν βρίσκει την ευκαιρία να τα μιλήσει. Εξεπλάγη (έδειξε αλλά δεν τον πίστεψα) όταν του είπα ότι είμαι τουρίστας. Δηλαδή με πέρασε για ντόπιο που βγάζει φωτογραφίες; Όταν τον κάλεσα να έρθει για διακοπές στην Ελλάδα μου είπε ότι είναι δύσκολο διότι είναι ακριβά. Εκτός αυτού έχουν κι άλλο πρόβλημα. Οι περισσότεροι έχουν διπλή υπηκοότητα. Εκτός από την δική τους έχουν Μολδαβική, Ρώσικη, Ουκρανική κλπ. Υπάρχουν όμως 20-30.000 άτομα που δεν έχουν καμία άλλη και δεν μπορούν να ταξιδέψουν διότι το διαβατήριο τους δεν ισχύει πουθενά. Περιτό να πω ότι όλοι μιλούν ρώσικα.
Την τελευταία μέρα διαμονής μου στην Μολδαβία είχα προγραμματίσει να πάω λίγο βορειότερα του Κισινάου σ' ένα παλιό μοναστήρι που βρίσκεται υπόσκαφα σε μια σπηλιά. Έχοντας όμως την εμπειρία από τους δρόμους της χώρας την πρώτη μέρα ακύρωσα την εν λόγω δραστηριότητα και αντ' αυτού είπα να εξερευνήσω λίγο το Κισινάου. Ξεκίνησα από την επίσκεψη στο μουσείο Πούσκιν. Είναι ένα κτίριο που ο Ρώσος ποιητής πέρασε δύο μήνες της ζωής του.

Συνέχισα με το πάρκο που βρίσκεται ο Καθεδρικός Ναός της πόλης...

... και η Αψίδα του Θριάμβου...

... το επιβεβλημένο I love Chisinau...

... και σταμάτησα για έναν καφέ στο Bonjour cafe στο πάρκο του Μεγάλου Στεφάνου.

Τέλος, πήγα μέχρι το πάρκο Valea Morilor όπου ο κόσμος έκοβε βόλτες ή έκανε ποδήλατο...

... δίπλα στα νερά της λίμνης.

Κατεβαίνοντας προς τα εκεί έπρεπε να περάσω από κάποια σκαλιά όπου νερά κυλούσαν εν είδει καταράκτη.

Εκεί μου την έπεσε ένα νεαρό ζευγάρι Ουκρανών (αυτή για πιο ανατολή μου φαινόταν, από κάποιο ...σταν. Καζακσταν, Τατζικιστάν ή κατι τέτοιο) να τους τραβήξω βίντεο την ώρα που ο νεαρός θα έκανε πρόταση γάμου στην κοπέλα. Αλλά όπως γίνεται πάντα στα γυρίσματα ο σκηνοθέτης δεν έμεινε ικανοποιημένος με την πρώτη λήψη. Έτσι πήγαμε για δεύτερη. Cut. Πρόταση γάμου, σκηνή πρώτη, take two. Νόμιζα ότι αυτούς, τους Ουκρανούς, τους είχε ρημάξει ο Πούτιν. Δεν ήξερα ότι κάνουν διακοπές στο εξωτερικό! Ποιός ξέρει; Μπορεί ο νεαρός να πήρε άδεια από το μέτωπο για να κάνει πρόταση γάμου στην κοπέλα. Να την παντρευτεί στα γρήγορα διότι δεν ξέρουμε αν θα γυρίσει. Όπως στις ταινίες.

Μιχάλης

Κισινάου,

19 Αυγ.