Παρασκευή 8 Αυγούστου 2025

Εδώ είναι Βαλκάνια

Το 2022 αποφάσισα ότι τον Αύγουστο στην Ελλάδα δεν είναι να πηγαίνεις σε κανένα παραλιακό μέρος (ούτε της ηπειρωτικής χώρας) κι έτσι πήρα τα βουνά. Ανέβηκα όλη την Πίνδο από την Ναύπακτο μέχρι την Καστοριά με την μοτοσυκλέτα. Επιστρέφοντας αποφάσισα ότι τον Αύγουστο στην Ελλάδα δεν είναι να πηγαίνεις ούτε στα βουνά. Έτσι το 23 και 24 πήγα οργανωμένο με πρακτορείο ταξίδι στην Μογγολία (το 2023) και στην Σρι Λάνκα (το 2024), προορισμούς που δεν τους λες και πολύ εμπορικούς. Κι όμως σε κάθε ταξίδι ήμαστε 25-30 άτομα. Επιστρέφοντας από την Σρι Λάνκα αποφάσισα ότι τον Αύγουστο δεν είναι να πηγαίνεις πουθενά στην Ελλάδα αλλά ούτε και στο εξωτερικό οργανωμένα. Έτσι τον Αύγουστο του 25 αποφάσισα να καβαλήσω την μηχανή και να φύγω για ένα ταξίδι στα Βαλκάνια αποφεύγοντας επιμελώς τις περιοχές που έχουν θάλασσα όπως τον Εύξεινο Πόντο ή την Αδριατική.

Μετά από μια διανυκτέρευση στην εξωτική Λάρισα (τον Αύγουστο η Λάρισα γίνεται εξωτική, μπορεί να φτάσει τους 50 βαθμούς) και δύο στην Θεσσαλονίκη, την Δευτέρα 4 Αυγούστου πέρναγα τα σύνορα με την ευρωπαϊκή Βουλγαρία, στον Προμαχώνα. Λέω ευρωπαϊκή Βουλγαρία διότι μάλλον η γείτων χώρα έχει μπει στην συνθήκη Schengen διότι στα σύνορα δεν γινόταν κανένας έλεγχος κι ευτυχώς, διότι με τον αριθμό Βούλγαρων και Ρουμάνων που επιστρέφαν στις χώρες τους μετά από διακοπές στην Ελλάδα οι ουρές θα ήταν ατελείωτες. Όλοι αυτοί βέβαια την είχαν πέσει στο ελληνικό duty free και στο παρακείμενο Everest όπου γινόταν ο χαμός.

Η Βουλγαρία δεν έχει διόδια. Αγοράζεις από τα σύνορα, ή ηλεκτρονικά, μία βινιέτα το κόστος της οποίας εξαρτάται από τις μέρες που θα κυκλοφορείς στην χώρα. Για τις μηχανές όμως είναι τζάμπα. Αμέσως μετά τα σύνορα ξεκινάει αυτοκινητόδρομος που εγώ δεν τους συμπαθώ ειδικά όταν είμαι με την μηχανή. Ήξερα λοιπόν ότι λίγο παραπάνω, στα στενά της Κρέσνας, τελειώνει ο αυτοκινητόδρομος και θα ευχαριστηθώ οδήγηση (τα στενά της Κρέσνας είναι μια διαδρομή σαν τα Τέμπη, μεγαλύτερη όμως, καμμιά 30αριά χλμ, με δύο βουνά στις πλευρές και τον δρόμο και τον Στρυμώνα στην μέση). Δεν τα είχα υπολογίσει όμως καλά. Σε όλη την διαδρομή ήμουν κολλημένος πίσω από μια νταλίκα με 1η, 2α και που και που 3η ενώ από την άλλη μεριά η κίνηση ήταν αντίστοιχη του Κηφισσού. Στην ενδιάμεση γραμμή υπήρχαν κολωνάκια οπότε δεν μπορούσα να κάνω ούτε κάτι γρήγορο. Αφού όταν ξαναβγήκαμε στον αυτοκινητόδρομο ανακουφίστηκα(!!!). Για να μην τα πολυλογώ άνοιξα το γκάζι κι έφτασα γρήγορα στην Σόφια όπου πριν φτάσω πρέπει να είχαν ανοίξει οι ουρανοί διότι οι δρόμοι ήταν γεμάτοι νερά. Κι όσο νερό δεν είχα φάει σε όλη την διαδρομή το έφαγα μαζεμένο στην Σόφια αφού πολλοί ηλίθιοι οδηγοί δεν έκοβαν καθόλου στα σημεία που ο δρόμος μάζευε νερό με αποτέλεσμα να πετούν το νερό παντού και να κάνουν τον κόσμο μούσκεμα. Έκανα check-in στο ξενοδοχείο που μου είχε κλείσει ο (Βούλγαρος) φίλος μου Βασίλ μη βλέποντας την ώρα να μπω για ένα ντούς. Υπολόγιζα όμως χωρίς τον ξενοδόχο ο οποίος στην συγκέκριμμενη περίπτωση είναι ο δήμος της Σόφιας, ο οποίος παράγει το ζεστό νερό που διανέμεται σ' όλην την πόλη. Έτσι βρώμικος λοιπόν βγήκα για μια βόλτα στην πόλη και κατάφερα να πλυθώ το βράδυ πριν τον ύπνο (αφού το πρόβλημα είχε αποκατασταθεί).

Την επόμενη είχα κανονίσει να πάω σ' ένα free walking tour απ' αυτά που έχουν όλες οι μεγάλες πόλεις. Ο πολύ ευγενικός ξεναγός μας πέρασε, σε 2 ώρες, απ' όλα τα αξιοθέατα της πόλης όπως την εκκλησία της Αγίας Nedelya...

... το άγαλμα που είναι το σύμβολο της πόλης και τ' οποίο στέκει εκεί που κάποτε στεκόταν το άγαλμα του συντρόφου Λένιν...
... την Ρωμαϊκή αγορά...
... το πολύ όμορφο κτίριο του ιστορικού Μουσείου...
... το κτίριο του κοινοβουλίου το οποίο την εποχή του υπαρκτού σοσιαλισμού αποτελούσε την έδρα του κομμουνιστικού κόματος αφού δεν υπήρχε ανάγκη γαι τέτοια περιτά πράγματα όπως το κοινοβούλιο.
Στο σημείο που υπάρχει η σημαία της χώρας, την παλιά καλή εποχή υπήρχε το κόκκινο αστέρι, έμβλημα του κόμματος, το οποίο έπρεπε να βγαίνει πιο ψηλά απ' όλα τα κτίρια της πόλης περιλαμβανομένων και των εκκλησιών με τους τρούλους και τα καμπαναριά τους. Περάσαμε από το προεδρικό μέγαρο, απ' όπου η πρώτη φωτογραφία της ανάρτησης, και την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ή Ροτόντα η οποία είναι και το παλαιότερο κτίριο της πόλης. Την παλιά καλή εποχή του Ζίβκωφ πάλι, κάποιοι φωστήρες του καθεστώτος σκέφτηκαν να την γκρεμίσουν και να φτιάξουν στην θέση της ένα γκαράζ. Ευτυχώς κάποιοι αρχαιολόγοι όρθωσαν το ανάστημα τους κι έπεισαν τους αρμόδιους να μην καταστρέψουν το αρχαιότερο κτίριο της Σόφιας. Παρ' όλα αυτά οι ιθύνοντες έκτισαν διάφορα κυβερνητικά κτίρια κι ένα ξενοδοχείο γύρω-γύρω περικλείοντας την εκκλησία.
Είδαμε το Εθνικό Θέατρο...
... και φτάσαμε στον ναό της Αγίας Σοφίας. Είναι Βυζαντινή Βασιλική του 6ου αιώνα και είναι η πέμπτη εκκλησία χτισμένη πάνω σε 4 προηγούμενες. Για πολλούς αιώνες ήταν το μεγαλύτερο κτίριο της πόλης και φαινόταν από παντού. Έτσι οι επισκέπτες της πόλης έλεγαν ότι φτάνουν στην Αγία Σοφία αντί να πούν στην Σερδίκα που ήταν το ρωμαϊκό όνομα της πόλης. Κι έτσι η πόλη σιγά-σιγά μετονομάστηκε σε Σοφία αρχικά και Σόφια μετά.
Κάτω από την Αγία Σοφία είναι επισκέψιμες οι ανασκαφές όπου υπάρχουν οι προηγούμενες τέσσερεις εκκλησίες...
... και σε ορισμένα σημεία φαίνονται και τα ψηφιδωτά.
Η περιήγηση κατέληξε στον σύγχρονο καθεδρικό ναό της πόλης, τον ναό του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι ο οποίος είναι αφιερωμένος στους Βούλγαρους, Ρώσσους, Ρουμάνους, Ούγγρους και Φιλανδούς που το 1877-78 πολέμησαν εναντίον της Οθωμανικής αυτοκρατορίας για να δημιουργηθεί το κράτος της Βουλγαρίας.
Ο ναός είναι τεράστιος κι αυτό φαίνεται κι από μέσα αφού δεν υπήρχαν καρέκλες ή στασίδια...
... ενώ η έδρα που κάθεται ο δεσπότης, ο Πατριάρχης της Βουλγαρίας δηλαδή, είναι τεράστια, μαρμάρινη και φυλάσσεται από δύο λέοντες.
Το κεντρικότερο σημείο της πόλης είναι η λεωφόρος Βίτοσα (Vitosha Boulevard) η οποία είναι πεζοδρομημένη γεμάτη εστιατόρια και καφέ...
... κι εκεί κοντά είναι ένα διαμέρισμα που είχα κανονίσει να επισκεφθώ το απόγευμα και λέγεται "Κόκκινο Διαμέρισμα" (Red Flat). Είναι ένα διαμέρισμα από την εποχή του ορθόδοξου κομμουνισμού και δείχνει πώς ζούσε μια Βουλγαρική οικογένεια την δεκαετία του 80. Σου δίνουν ένα audioguide όπου ο αφηγητής περιγράφει την καθημερινότητα της οικογένειας. Άν και κομμουνιστικό το καθεστώς επέτρεπε την ιδιοκτησία (μίας μόνο) κατοικίας. Εξοχικά και λοιπές πολυτέλειες ξεχάστε τις. Επειδή όμως η αναμονή για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας έπαιρνε πολλά χρόνια, πολλά νέα ζευγάρια αναγκαζόντουσαν να μένουν με τους γονείς ή τα πεθερικά. Κάπως έτσι έδειχνε ένα βουλγάρικο σαλόνι το 80.
Με τις φλοκάτες στις πολυθρόνες. Επειδή όμως, σύμφωνα με τον αφηγητή, ο κύρης του σπιτιού ήταν μηχανικός και πολλές φορές ταξίδευε σε άλλες σοσιαλιστικές χώρες να μεταφέρει τις γνώσεις του είχε την δυνατότητα να φέρνει κάποιες πολυτέλειες όπως το κονιάκ Μεταξά ή το Johnny Black που φαίνονται στο σκρίνιο.
Ο τουρισμός επιτρεπόταν μόνο σε άλλες συντροφικές χώρες. Για να ταξιδέψεις σε δυτική χώρα έπρεπε να είσαι κρατικός υπάλληλος (διπλωμάτης ή κατι τέτοιο), αθλητής, μέλος χορευτικού κλπ.  Ακόμα και σ' αυτές τις περιπτώσεις όμως υπήρχαν πολλοί αστυνομικοί στην αποστολή για να εξασφαλίσουν ότι όλοι θα επιστρέψουν. Για ν' αγοράσει κάποιος ένα Lada χρειαζόντουσαν μισθοί 3 ετών ενός μέσου εργαζόμενου. Αφού μαζευόντουσαν τα χρήματα (αφού τσόνταραν παππούδες, γιαγιάδες, θείοι, θειές και ξαδέλφια) ο ενδιαφερόμενος πήγαινε στην αντίστοιχη επιτροπή κατέθετε το ποσό κι έμπαινε σε μιά λίστα αναμονής η οποία μπορούσε να φτάσει τα 10 χρόνια. 

Το διαμέρισμα είχε και τηλέφωνο... 

... το οποίο όμως μερικές φορές το μοιραζόντουσαν με τους διπλανούς.

Το διαμέρισμα ζεσταινόταν με μια περίεργη σόμπα η οποία, φαντάζομαι, λειτουργούσε με την τηλεθέρμανση της πόλης.

Την επομένη, Τετάρτη, θα ερχόταν ο Ντένης από την Θεσσαλονίκη με την μηχανή του για να ταξιδέψουμε κάποιες μέρες μαζί. Είχαμε κανονίσει να βρεθούμε λίγο νοτίως της Σόφιας στα βουνά του πάρκου Βίτοσα. Στον δρόμο για το ραντεβού με τον Ντένη πέρασα από την τεχνητή λίμνη Iskar και σταμάτησα σ' ένα ξενοδοχείο με την εμβληματική ονομασία Camelot για έναν καφέ. Το ξενοδοχείο διέθετε παραλία πάνω στην λίμνη και πισίνα αλλά προφανώς αυτήν την εποχή οι Βούλγαροι προτιμούν την Χαλκιδική παρά την πατρίδα τους διότι δεν υπήρχαν και πολλοί λουόμενοι.



Αφού βρεθήκαμε με τον Ντένη πήραμε την κατηφόρα για την Σόφια και κάναμε μια στάση στην εκκλησία της Μπογιάνα η οποία είναι μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η αρχική κατασκευή χτίστηκε στα τέλη του 10ου - αρχές του 11ου αιώνα. Ένα δεύτερο μέρος χτίστηκε τον 13ο αιώνα και το τελευταίο στα μέσα του 19ου. Οι επισκέπτες μπαίνουν ανά 8 και μέσα δεν επιτρέπονται οι φωτογραφίες.
Την Πέμπτη αφού πήραμε πρωινό, κάναμε check-out και πήραμε τους δρόμους. Τελικός προορισμός ήταν η πόλη Veliko Tarnovo στο κέντρο περίπου της χώρας. Στον δρόμο κάναμε μια στάση στην περιοχή Devataska για να δούμε κάποιο σπήλαιο. Αφού πληρώσαμε κάπου 1 ευρώ ο καθένας πήραμε τον δρόμο για το σπήλαιο.
Το σπήλαιο ήταν εντυπωσιακό κυρίως λόγω του μεγέθους του.
Η σύγκριση μεγέθους μπορεί να γίνει με τους ανθρώπους που φαίνονται στο κάτω μέρος των φωτογραφιών

Μετά από εκεί φύγαμε κατευθείαν για το Veliko Tarnovo το οποίο ήταν η τσαρική πρωτεύουσα της χώρας κατά την δεύτερη Βουλγαρική αυτοκρατορία (1185-1396) και η παλιά πόλη απλώνεται πάνω σε τρεις λόφους που υψώνονται μέσα στους μαιάνδρους του ποταμού Γιάντρα. Η πόλη, αν και μικρή είναι πολύ όμορφη και τουριστική.


Από το δωμάτιο του ξενοδοχείου μας δε, έχουμε την παρακάτω θέα:
Το μνημείο που φαίνεται είναι αφιερωμένο στην δυναστεία των Άσσεν από την Β' Βουλγαρική αυτοκρατορία, ενώ το κτίριο από πίσω είναι η Εθνική Πινακοθήκη της πόλης. Εκατέρωθεν του μνημείου διέρχεται ο ποταμός Γιάντρα.
Την δεύτερη μέρα διαμονής μας στο Veliko Tarnovo πήραμε τις μηχανες και κινηθήκαμε νοτίως της πόλης. Αφού διασχίσαμε μια πανέμορφη διαδρομή με στροφές μεσ' στο δάσος χωρίς κίνηση, σταματήσαμε κοντά στην κορυφή του Αγίου Νικολάου (υψ. 1200μ περίπου) για να δούμε το μνημείο της ελευθερίας. Ανεβήκαμε πολλά σκαλιά υπό σκιά....
.... πολλά σκαλιά στον ήλιο...
... για να φτάσουμε σ' ένα πλατύσκαλο και ν' ανεβούμε κι άλλα σκαλιά...
... για να βγάλουμε μια φωτογραφία.
Φύγαμε από εκεί και για μερικά χλμ ακόμα μέσα στο δάσος πήγαμε σ' ένα κτίριο στην κορυφή Μπουζλούντζα (Buzludzha) στα 1400μ. Το κτίριο χτίστηκε το 1981 από το κομμουνιστικό καθεστώς για να τιμήσει κάποιους ανθρώπους που, με επικεφαλής τον Dimitar Blagoev, μαζευτήκαν κάπου εκεί το 1891 για να φτιάξουν το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό κόμμα που απετέλεσε τον πρόγονο του ΚΚ Βουλγαρίας.
Μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το κτίριο αφέθηκε στην τύχη του με αποτέλεσμα το κτίριο (όπως και όλος ο κομμουνιστικός κόσμος και τα ιδεώδη τους) να είναι (όπως λένε οι Αγγλοσάξωνες) "in a state of disrepair". Η είσοδος στο εσωτερικό του κτιρίου δεν επιτρέπεται πλέον για λόγους ασφαλείας. 
Είναι κρίμα διότι έτσι ήταν κάποτε...
... κι έτσι ήταν πριν μερικά χρόνια που κάποιος μπορούσε να μπει.

Ένγκελς, Μαρξ, Λένιν και άλλες "δημοκρατικές" δυνάμεις
Μία βόλτα περιμετρικά του κτιρίου δείχνει πόσο ογκώδης και συμπαγής είναι η κατασκευή όπως όλες οι κατασκευές των κομμουνιστικών καθεστώτων...
... ενώ εκάτερωθεν των θυρών γράφει στα βουλγαρικά κάτι γενναίο, φαντάζομαι, για τους προλετάριους όλων των χωρών.
Λίγο χαμηλότερα από αυτό το κτίριο υπάρχει άλλο ένα ογκώδες μνημείο.



Μιχάλης
Veliko Tarnovo,
8 Αυγ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου